Pomoc społeczna: Złotówka nie zawsze za złotówkę!

Z początkiem 2016 r. weszło w życie prawne rozwiązanie, dzięki któremu niewielki wzrost dochodu nie spowoduje utraty świadczeń rodzinnych. I choć ustawa skojarzona jest z hasłem „złotówka za złotówkę”, nie zawsze przekroczenie progu dochodowego o złotówkę oznacza pomniejszenie świadczeń tylko o 1 zł.

Dotąd było tak, że jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę przekraczał nawet w niewielkim stopniu określoną kwotę (od 1 listopada 2015 r. – 674 zł na osobę w rodzinie lub 764 zł dla rodzin z niepełnosprawnym dzieckiem), zasiłek rodzinny nie mógł być już przyznany (dotyczyło to osób i rodzin ubiegających się po raz pierwszy o świadczenie rodzinne).
Tymczasem ustawa z dnia 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczenia rodzinnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 995) wprowadza nową zasadę przyznawania i wypłaty zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami według tzw. mechanizmu „złotówka za złotówkę”.

W myśl tej zasady, od 1 stycznia 2016 roku, jeśli rodzina przekroczy kryterium dochodowe, to zasiłek rodzinny i dodatki:

powinny zostać wypłacone w wysokości różnicy między łączną kwotą przysługujących zasiłków rodzinnych i dodatków, a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny.

Kluczowe w obliczeniu właściwej kwoty do wypłaty są: „łączna kwota przysługujących zasiłków” i czas, na jaki zostały przyznane.
Łączna kwota przysługujących zasiłków rodzinnych i dodatków jest określona jako suma zasiłków rodzinnych i dodatków przysługujących rodzinie w konkretnym okresie zasiłkowym, podzielona przez liczbę miesięcy, na które rodzinie jest ustalane prawo do zasiłku rodzinnego oraz dodatków.
Dodatki jednorazowe (dojazdy; z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego; z tytułu urodzenia dziecka) są zawsze dzielone przez 12 miesięcy, natomiast w przypadku pozostałych dodatków przez 10.
W przypadku gdy różnica między łączną kwotą przysługujących zasiłków rodzinnych i dodatków, a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny jest niższa niż 20,00 zł, świadczenia te nie przysługują.

Trudne do zrozumienia? Może łatwiej będzie to zrobić na przykładzie.

Przykład:

W styczniu 2016 r. rodzina trzyosobowa z jednym dzieckiem ubiega się o następujące świadczenia rodzinne:
• zasiłek rodzinny na dziecko w wieku między 5 a 18 rokiem życia (118 zł na dziecko),
• dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego (100 zł jednorazowo na dziecko).
Łączna kwota zasiłków wraz z dodatkami, zgodnie z podaną wyżej definicją, wynosi:
(118,00 zł x 10 miesięcy) : 10 miesięcy + 100,00 zł : 12 miesięcy = 118zł + 8,33zł = 126,33 zł

Kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń to 674 zł na osobę w rodzinie, czyli 2022 zł dla całej rodziny (3 osoby x 674 zł).
Dochód na osobę w rodzinie wynosi 685 zł.
Łączny dochód całej rodziny wynosi 2055 zł miesięcznie (3 osoby x 685 zł). Kryterium dochodowe rodziny zostało przekroczone o 33 zł (2055 zł – 2022 zł). Z zastosowaniem zasady „złotówka za złotówkę”, świadczenia powinny zostać:
• wypłacone przez 10 miesięcy w wysokości różnicy pomiędzy łączną kwotą przysługujących zasiłków rodzinnych i dodatków (126,33 zł), a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny (33 zł), czyli w wysokości 93,33 zł miesięcznie (126,33 zł – 33 zł).

Co może zaskoczyć korzystających z zasady „złotówka za złotówkę”? Na przykład to, że jednorazowe świadczenia, takie jak dodatek na rozpoczęcie roku szkolnego, nie zostanie im wypłacony, tak jak pozostałym opiekunom w pełnej wysokości we wrześniu, ale będzie stanowić część wsparcia wypłacanego w każdym miesiącu.

Istotne jest także, że jeżeli ktoś przed 1 stycznia 2016 r. otrzymał odmowę przyznania zasiłku rodzinnego wraz z odpowiednimi dodatkami do zasiłku rodzinnego, to od 1 stycznia 2016 r. będzie mógł ponownie złożyć wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków. Wniosek ten będzie rozpatrzony z zastosowaniem nowych przepisów, które weszły w życie 1 stycznia 2016 r., tj. mechanizmu „złotówka za złotówkę” i rodzina ta będzie mogła otrzymać świadczenia w kwocie pomniejszonej o kwotę przekroczenia kryterium dochodowego.

Przypomnijmy, że zasada „złotówka za złotówkę” obejmie zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu: urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.

Wnioski o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków są do pobrania w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej (Wola Krzysztoporska, ul. Szkolna 6) lub na stronie internetowej www.gops-wola.pl.