W grudniu zakończyła się renowacja zabytkowego ołtarza głównego w najstarszej świątyni w gminie Wola Krzysztoporska, w kościele św. Mikołaja Biskupa w Gomulinie. Na ten cel gomulińska parafia otrzymała dotację z gminy Wola Krzysztoporska w wysokości 64.000 zł i z budżetu województwa łódzkiego w kwocie 48.000 zł.
Nie tylko udało się zahamować proces destrukcji i poprawić stan techniczny obiektu, ale także odzyskać pierwotne wartości historyczne i artystyczne.
Konserwatorzy pod kierunkiem mgr Marii Sęk-Pudłowskiej zmagali się z niezwykle trudnym zadaniem przywrócenia dawnej świetności nie tylko ołtarzowi wraz ze wspaniałym retabulum, ale również cennym, XVII i XIX-wiecznym obrazom.
Prace rozpoczęto 4 sierpnia 2020 r. Postawiono rusztowanie, a następnie zdemontowano ozdobną nastawę ołtarza wraz z rzeźbionymi elementami wykonanymi w staropolskiej technice snycerskiej.
Poszczególne elementy zostały przewiezione do Warszawy, do pracowni konserwatorskiej łącznie z trzema obrazami. Pierwszym z nich jest „Niepokalane Poczęcie Najświętszej Marii Panny” – ufundowany w 1689 przez bractwo religijne przy gomulińskiej parafii (wizerunek ten został przemalowany w 1874 roku przez malarkę Helenę Tymowską, dziedziczkę dóbr Postękalic). Obraz ten jest zasłoną innego, XVII- wiecznego obrazu „Matki Boskiej z Dzieciątkiem (Salus Populi Romani)”. Trzecim obrazem jest „Serce Jezusowe” z 1875 roku.
W odpowiednich warunkach warszawskiej pracowni przystąpiono do wykonywania odkrywek w różnych miejscach poszczególnych elementów, by dotrzeć do oryginalnych warstw malarskich, które były pierwotnie położone na strukturze ołtarza. Wyniki tych prac zostały przedstawione wojewódzkiej komisji konserwatorskiej z Łodzi, która w protokole ustaliła, jak będzie wyglądał ołtarz wraz z nastawą po konserwacji. Kolejny etap prac to impregnacja zabytku od strony tylnej przeciw drewnojadom. Po tym zabiegu wreszcie przystąpiono do zdejmowania wierzchnich warstw malarskich – dziewięciu przemalowań dokonanych w ubiegłych wiekach. Po zakończeniu tych prac wiele elementów wzmocniono, a ubytki wypełniono. Ważnym zadaniem było wykonanie gruntów pod złocenia. Ta praca, jak i poprzednie, trwały dosyć długo, gdyż trzeba było położyć kilka, a nawet kilkanaście warstw gruntów z kredy, by powierzchnie pod złocenia były idealnie równe. Kiedy uporano się z gruntami, rozpoczęły się prace przygotowawcze do złocenia. Pierwsza warstwa pod złocenie jest wykonana z kleju, następnie kładziony jest pulment i na nim złoto płatkowo. Po położeniu złoto jest jeszcze polerowane, co nadaje wspaniały blask elementom snycerskim ołtarza. Kolejny etap prac to malowanie struktury ołtarza. Tam, gdzie zachowało się dużo oryginalnego koloru, miejsca ubytków zostały wypunktowane. Podobnie było z płycinami, które znajdują się na kolejnych kondygnacjach dzieła. Oryginalne miejsca zostały zachowane natomiast tam, gdzie nie zachowało się oryginalne malowanie, zostało wykonane nowe na wzór zachowanego. Wielkim wyzwaniem dla zespołu konserwatorów były prace przy obrazach. Jednak i tu po wielomiesięcznej pracy udało się przywrócić tak cennym pamiątkom historycznym ich dawny blask.
Renowacja tego cennego zabytku, której koszt przekroczył 140 tys. zł, była możliwa dzięki dotacjom z budżetu gminy Wola Krzysztoporska w wysokości 64.000 zł i budżetu województwa łódzkiego na sumę 48.000 zł.
W dniu 15 grudnia przy udziale ks. Tadeusza Koziorowskiego, proboszcza parafii Gomulin, wójta gminy Wola Krzysztoporska Romana Drozdka, przedstawiciela Urzędu Marszałkowskiego i wojewódzkiego konserwatora zabytków z Łodzi oraz gomulińskich parafian praca konserwatorska została odebrana.
Parafia św. Mikołaja w Gomulinie już teraz czyni starania o kontynuację prac konserwatorskich. W przyszłości mają być odnowione dwa rokokowe ołtarze boczne z 1730 roku.
(mat. Wojciech Kamiński)
Ołtarz przed renowacją
Ołtarz w czasie renowacji
Ołtarz i obrazy po renowacji
