Wypalanie traw jest nie tylko szkodliwe dla przyrody, niebezpieczne dla życia, ale i absolutnie zakazane prawem (grzywna do 30 tys. zł). Rolnicy dopuszczający się tego procederu mogą stracić dopłaty.
Wypalanie łąk, pastwisk, ugorów i trzcinowisk jest praktyką niebezpieczną dla życia, zdrowia i mienia, zakazaną, a także nieuzasadnioną agrotechnicznie. Podczas pożaru zniszczona zostaje warstwa życiodajnej próchnicy, giną zwierzęta oraz mikroorganizmy odpowiadające za równowagę biologiczną. Ponadto podczas pożaru powstaje duże zadymienie, które jest szczególnie groźne dla osób przebywających w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca spalania z uwagi na wysoką toksyczność dymu. Do atmosfery przedostaje się szereg związków chemicznych będących truciznami zarówno dla ludzi, jak i zwierząt. Duże zadymienie powoduje zmniejszenie widoczności na drogach i liniach kolejowych, co może prowadzić do powstania groźnych w skutkach kolizji i wypadków. Od palącego się poszycia gleby zapaleniu ulega podziemna warstwa torfu, który może spalać się do kilku metrów w głąb w zależności od jego porowatości związanej z dostępem tlenu. Są to pożary długotrwałe (nawet do kilku miesięcy) i wyjątkowo trudne do ugaszenia. Ponadto, w przypadku gdy zwykła łąka po pożarze traw regeneruje się przez kilka lat, to pokłady torfu potrzebują na to wiele setek lat.
Po pożarze gleba staje się jałowa i potrzebuje dużo czasu na regenerację. Zdarza się również, że ogień rozprzestrzenia się w tak niekontrolowany sposób, że zagraża życiu i zdrowiu, dociera do lasów, a także zabudowań gospodarczych, powodując dodatkowe, dotkliwe straty.
– O wypalaniu traw nie można praktycznie powiedzieć nic pozytywnego. Pod każdym względem jest to zbrodnia na przyrodzie – mówi prof. Skubała z Uniwersytetu Śląskiego.
Wypalania traw zakazuje prawo, m.in.:
Ustawa z dnia 16.04.2004 roku o ochronie przyrody (tj. Dz.U. z 2023 r poz. 1336 tj.):
• Art. 124. ust. 1 „Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów”.
• Art. 130 a. ust. 1. Kto usuwa roślinność przez wypalanie z gruntów rolnych, obszarów kolejowych, pasów przydrożnych, trzcinowisk lub szuwarów, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 30.000 złotych.
Ustawa z dnia 28 września 1991 o lasach (tj. Dz.U. 2023 r. poz. 1356 ze zm.)
• Art. 30 ust. 3 „W lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności:
1) rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego;
2) korzystania z otwartego płomienia;
3) wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych.”
Zakaz wypalania gruntów rolnych to jeden z warunków, który zobowiązani są przestrzegać rolnicy. Rolnikowi, który zostanie nakryty na uprawianiu tego procederu, a jest beneficjentem dopłat, mogą grozić dotkliwe sankcje ze strony Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
